Duch mnie z Tobą stale łączy
Niechaj wiara ta Cię wspiera.
Nieskończone się nie kończy,
Nieśmiertelne nie umiera!

Ten ukazujący ideę listopadowych dni czterowiersz (parafraza wiersza miłosnego Zygmunta Krasińskiego) znajdziemy na nagrobku Marty Karaśkiewiczowej (27.04.1899–9.01.1924) na cmentarzu Starofarnym w Bydgoszczy.

Wiara w nieśmiertelne, pamięć o zmarłych, hołd dla zasłużonych jest właśnie tym, co prowadzi nas na cmentarze. W tym roku udaliśmy się na dwie bardzo ważne dla każdego bydgoszczanina nekropolie. Cmentarz Bohaterów Bydgoszczy, na którym spoczywa 1169 mieszkańców naszego miasta zamordowanych w czasie okupacji niemieckiej oraz cmentarz Starofarny – najstarszy cmentarz w Bydgoszczy. Znajdują się tu groby społeczników, bojowników o polskość, polityków, organizatorów życia kulturalnego, pracowników administracji miejskiej, przemysłowców, rzemieślników, zasłużonych działaczy społecznych, nauczycieli, między innymi: Teofil Magdziński, dr Emil Warmiński, Edmund Bigoński, Julian Prejs, Maksymilian Piotrowski, Wanda Rolbieska, Sebastian Malinowski czy Władysław Paciorkiewicz, którego nagrobek skrywa epitafium:

Tu leży mój mąż najdroższy
Co dla Polski wiernie żył
Chciał ją dźwignąć, uszczęśliwić,
Lecz go grób przedwcześnie skrył
Niechaj każdy przechodzień
Który grób ten mija
Westchnie za jego duszę
Zdrowaś bądź Maryja!

Wyraźnie możemy zauważyć jak mocno „wiara w nieśmiertelność” łączy się w naszym kraju z tradycją patriotyczną. Od zawsze odwiedzanie grobów było jednocześnie jednym z nielicznych sposobów kultywowania swojej tożsamości narodowej i historii. Dlatego Cmentarz Bohaterów Bydgoszczy ale i również cmentarz Starofarny to pomniki wolnej ojczyzny zdobytej ceną całego życia.

Poświęcając swój czas na odwiedzenie tych miejsc i wspominając leżących tam zmarłych w zamian otrzymujemy coś naprawdę cennego – wielką lekcję miłości i ofiary.